ورزش، تبعیض جنسیتی و منافع ملّی

(26 مهرماه روز تربیت‌ بدنی و ورزش)

✍️ سجاد فتاحی

دو اصل اساسی وجود دارد که هر نظام سیاسی موجود در ایران باید آن را در شیوۀ حکمرانی و سیاست‌ورزی خود رعایت کند تا آن نظام سیاسی را نظامی ایران‌گرا و حافظ منافع ملّی بدانیم. این دو اصل یکی عدم تبعیض در حوزه‌های گوناگون بین ساکنان مختلف این سرزمین از نظر جنس، دین و مذهب است و دیگری اولویت داشتن منافع کلیّت ایران نسبت به هر گرایش یا منفعت ایدئولوژیک دیگر.

نحوۀ سیاست‌گذاری ورزش ایران در سال‌های پس از انقلاب 1357یکی از حوزه‌هایی است که بارها نشان داده است که این دو اصل در سیاست‌ورزی نظام سیاسی کنونی رعایت نمی‌شود.

برجسته‌ترین شکل تبعیض در ورزش ایران تبعیض جنسیتی است؛ که در آن زنان از فرصت‌هایی برابر با مردان برای پرداختن به علائق خود در سطوح ملّی و جهانی برخوردار نیستند؛ نتیجۀ این امر هم علاوه بر نقض حقوق بدیهی زنان ایرانی در جهان معاصر، آن شده است که نیمی از جمعیت کشور در کسب افتخار برای سرزمین خود با موانعی جدی روبرو هستند.

داستان مضحک ورود زنان به استادیوم‌های ورزشی، عدم امکان ورود زنان به برخی رشته‌های ورزشی در سطح قهرمانی و نوع پوشش تحمیلی به آنها در رقابت‌های ملّی و جهانی که همگی دهه‌ها پیش از انقلاب 1357 حل شده بود نمودی آشکار از این تبعیض و نقض منافع ملّی در پیشگاه عقاید فرهنگی و ایدئولوژیکی است که اگرچه در حوزۀ فرهنگ محترم است اما نباید جایگاهی در سطح سیاست‌ورزی ملّی داشته باشند.

عدم اولویت منافع ملّی در سیاست‌گذاری‌های ورزش قهرمانی در ایران خود را در موضوع رقابت ورزشکاران ایرانی با ورزشکاران اسرائیل نیز نشان می‌دهد؛ اعتقاد به غصب سرزمین فلسطینیان توسط جمعی از یهودیان موضوعی است که اگرچه می‌تواند در سطح فرهنگی و در گفت‌وگوهایی که بین جریان‌های گوناگون در حوزۀ فرهنگی ایران در می‌گیرد مجالی برای طرح داشته باشد اما هنگامی که به عرصۀ سیاست‌ورزی در سطح ملّی می‌رسیم باید تابع عرف پذیرفته شده در جهان باشد که در غیر این صورت، همانطور که تجربۀ تمامی سال‌های پس از انقلاب 1357 نشان داده، لطمات جبران‌ناپذیری را به منافع ملّی ایران وارد خواهد کرد. لطماتی که تنها بخش کوچکی از آن را می‌توانیم در حوزۀ ورزش ایران و برخی محدودیت‌ها و محرومیت‌های ایجاد شده برای آن شاهد باشیم.

روز تربیت‌بدنی و ورزش بر تمام زنان ورزشکار ایران‌زمین شاد باد.