«ایران‌نامه»

ایران‌نامه جایگاهی است برای انتشار یادداشت‌های من دربارۀ ایران

«ایران‌نامه»

ایران‌نامه جایگاهی است برای انتشار یادداشت‌های من دربارۀ ایران

نویسندگان

۲ مطلب با موضوع «جشن های ایرانی» ثبت شده است

✍️ سجاد فتاحی

https://www.instagram.com/sajjad_fattahi_official/

ایران از نظر جغرافیایی و اقلیمی در منطقه‌ای واقع شده است که در آن «آب» عنصری ارزشمند است. در چنین محیطی هرگونه اشتباه در مواجهه با مسئلۀ آب که آسیبی بر کمیت یا کیفیت آن وارد آورد می‌تواند کُشنده باشد.

به همین دلیل است که از هزاره‌های پیش و حتی پیش از ورود آریایی‌ها به این سرزمین «آب» عنصری مقدس و الهۀ آن یعنی «آناهیتا» یکی از مقدس‌ترین ایزد- بانوان مردمان ساکن در این سرزمین بوده است. ایزد بانویی که حتی بعدها با عمومیت یافتن آیین زرتشت همچنان ارزش و احترام خود را حفظ کرد و سرودهایی با شکوه در مدح آن سروده شد.

امروز منابع آب ایران بواسطۀ هفت دهه حکمرانی ناکارآمد آب چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی در معرض مخاطراتی جدی قرار گرفته است. بر اساس استانداردهای بین‌المللی اگر میزان مصارف منابع آب در یک سرزمین بیش از 40 درصد منابع آب تجدیدپذیر باشد (یعنی آبی که به صورت سالیانه از طریق بارش‌ برف و باران تامین می‌شود)، آن سرزمین گرفتار «بحران شدید آب» است. این در حالی است که امروز ایران بنا به گفتۀ مقام‌های مسئول، 110 درصد منابع آب تجدیدپذیر خود را مصرف می‌کند و این یعنی که ایران از مرحلۀ بحران شدید آب عبور و به مرحلۀ «ورشکستگی منابع آبی» رسیده است.

از طرف دیگر بواسطۀ عدم توجه به ضوابط محیط‌زیستی، کیفیت منابع آب در ایران نیز با مخاطراتی جدی روبروست.

این موارد تنها ذکر مرثیه‌ای تکراری بر آب است که دست‌کم از اواسط دهۀ 1340 خورشیدی متخصصان نسبت به آن هشدار داده‌اند و تا امروز شنیده نشده است. از آنرو که تمامی فرصت‌های اصلاح را از دست داده‌ایم باید بدانیم که انقلابی آگاهانه در نظام حکمرانیِ آب ایران یک ضرورت است که بدون آن رهایی از ورطۀ ورشکستگی منابع آبی امکان‌ناپذیر خواهد بود.  

امروز روز «جشنِ آبانگان» است، جشنی ایرانی در ستایش آب، که می‌توان آن را نقطه‌ای برای بازگشت تقدس آب در ذهن ایرانیان دانست. اگرچه گوش‌های سیاست‌مداران این سرزمین سنگین است و البته منافع اقتصادی و سیاسی‌شان دست‌وپای آنها را برای انجام اصلاحاتی اساسی در حوزه‌‌های گوناگون بسته است، اما کودکان شنوندگان خوبی هستند، آبانگان را برای آنها جشن بگیریم، از طرف «آناهیتا» هدیه‌ای به آنها بدهیم و اهمیت آب را در ذهن‌شان برجسته کنیم؛ آن‌ها فردای ایران را خواهند ساخت.        

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ آبان ۰۰ ، ۰۸:۲۱
سجاد فتاحی

 

✍️ سجاد فتاحی

 

فستیوال‌ها و جشن‌ها در جهان امروز از اهمیتی بیشتر در مقایسه با گذشته برخوردار شده‌اند و کشورها و نظام‌های سیاسی بواسطۀ کارکرد هویتی، اجتماعی و حتی اقتصادی که این رویدادها دارند بیش از گذشته به آنها توجه می‌کنند. اما در ایران علیرغم آنکه در هر ماه دست‌کم جشنی و مناسبتی نیکو وجود دارد که بواسطۀ ماهیت ملی آن میتواند فرصت و بهانه ای برای شادی تمامی ایرانیان با هر دین و مذهب و تیره ای باشد، از آنرو که نظام سیاسی کنونی تاریخ ایران را به دو پاره تقسیم نموده و عموماً پارۀ دوم یعنی ایرانِ پس از حملۀ اعراب را مورد توجه قرار می‌دهد، سرمایۀ بزرگ جشن‌های ایرانی که قدمت آنها به هزاره‌ها قبل باز می‌گردد و می‌تواند کارکردها و مزیت‌های گوناگونی داشته باشد نادیده گرفته شده است.

جشن‌های ایرانی ویژگی‌هایی دارند که آنها را در خور توجه و ستایش می‌کند:

نخست آنکه این جشن‌ها بزرگداشت یک فرد نیست بلکه فرصتی است برای گرامی‌داشت زمانی مناسب در طبیعت یا اقدام و کنشی نیکو در تمدن ایرانی.

دوم آنکه این جشن‌ها با فراتر رفتن از مرزهای دینی، قومی، تیره‌ای و حتی سیاسی کنونی، فرصتی است برای شادی همۀ ایرانیان فارغ از تفاوت‌های بزرگ و کوچکشان. در این جشن‌ها بر خلاف جشن‌های دینی که در آن تنها پیروان یک دین یا مذهب شادند و پیروان ادیان و مذاهب دیگر با آن احساس نزدیکی نمی‌کنند همۀ ایرانیان، فارغ از تفاوت‌هایشان، شادمانند.

سوم آنکه این جشن‌ها با طبیعت، پیوندی دیرین و عمیق دارند و از این رو فرصتی هستند برای یادآوری یگانگی انسان و طبیعت.

این ویژگی‌ها و موارد دیگری که می‌توان به آنها افزود جشن‌های ایرانی را تبدیل به سرمایه‌ای می‌کند که بیش از پیش باید به آن توجه نمود.

به امید آن روز که نوروز، مهرگان و سایر جشن‌های ایرانی تبدیل به جشنواره‌هایی بزرگ در ایران شوند که در ایام آنها ضمن افزایش شادی، همدلی و پیوستگی تمامی ایرانیان، مسافران فراوانی از نقاط دیگر جهان برای شرکت در این جشنواره‌ها و لذت بردن از زیبایی‌های آن به ایران بیایند.

مهرگانتان شاد باد

پی‌نوشت:

تصویر: جلد کتاب جشن‌های ایرانی

#شانزدهم_مهر

#مهرگان

#جشن_ایرانی

#سجاد_فتاحی

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ مهر ۰۰ ، ۰۹:۳۶
سجاد فتاحی