«ایران‌نامه»

ایران‌نامه جایگاهی است برای انتشار یادداشت‌های من دربارۀ ایران

«ایران‌نامه»

ایران‌نامه جایگاهی است برای انتشار یادداشت‌های من دربارۀ ایران

نویسندگان

۳ مطلب در مرداد ۱۳۹۶ ثبت شده است

 

اگر بخواهیم با منطق قطعی خبر درگذشت لطفعلی عسکرزاده پدر منطق فازی، را بیان کنیم باید بگوییم که او در سن 97 سالگی درگذشت؛ اما با اتکا به نظریه‌ای که او پدیدآورنده آن بود بیان این خبر به این سادگی امکان پذیر نیست و شاید باید ساعت‌ها در مورد آن بنویسیم.  

او با طرح نظریه مجموعه‌های فازی به ما آموخت که جهان و واقعیت، پیچیده‌تر از آن است که بتوانیم با منطق قطعی صفر و یک، آن را درک نموده و پیرامون آن قضاوت کنیم.

با اتکا به نظریه او می‌توان بیان کرد که یکی از مهمترین علل بحران‌های پیچیده پیش روی ایران، عدم انطباق طراحی نظام حکمرانی این کشور با منطق فازی است. این نظام حکمرانی به پرسش‌های پیچیده‌ای چون چگونگی کنار آمدن با محدودیت‌های اکولوژیک ایران، چگونگی دست یافتن به توسعه، چگونگی تعامل با جهان، چگونگی مواجهه با مسائل اجتماعی، چگونگی مواجهه با تغییرات محیطی و ... پاسخ‌هایی سطحی و ساده داده که نه تنها به کار حل مسائل نمی‌آمده‌اند، بلکه مسائل را به بحران تبدیل کرده و بر پیچیدگی‌ بحران‌های پیش‌روی ایران دامن زده‌اند.

اگر درستی نظریه عسکرزاده را پذیرفتیم، آنگاه اساسی‌ترین گام برای مواجهه با بحران‌های پیش‌روی ایران، طراحی و پیاده‌سازی یک نظام حکمرانی فازی است؛ امری که اگرچه در سخن بسیار ساده می‌نماید اما در عمل اما و اگرهای بسیاری دارد که دامنه‌ای بی نهایت بین صفر و یک را در بر می‌گیرند.

 

@governancesystems

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مرداد ۹۶ ، ۱۷:۴۵
سجاد فتاحی


گروهی از فعالین برجسته محیط زیست ایران، بیش از یک ماهی است که کمپینی را برای ایجاد تغییر در مدیریت سازمان محیط زیست کشور ایجاد کرده‌اند  (https://t.me/joinchat/ByVf5EAQYbJ0zh2icftXug). فارغ از اینکه این کمپین به هدف اصلی خود دست یابد و یا خیر، این تجربه، تجربه‌ای خوشایند و آموزنده است که می‌تواند در سایر حوزه‌ها نیز تکرار شود.

بنیان‌گذاران این کمپین به نظر می‌رسد تمامی گام‌های لازم برای دست‌یابی به هدف را به درستی برداشته‌اند و تنها موانع ساختاری‌ای که اصلاح و از میان برداشتن آنها صرفا در حیطه اختیارات رئیس جمهور است می‌تواند آنها را از رسیدن به مقصود خود باز دارد. نخست آنکه به پرسش‌های مهمی چون انتظارات و مطالبات خود از رئیس آینده سازمان حفاظت از محیط زیست و چرایی ایجاد تغییر در مدریت این سازمان پاسخ‌ داده‌اند و دیگر آنکه با در نظر داشتن تمامی محدودیت‌ها از بین گزینه‌های مطرح موجود، مناسب‌ترین گزینه را برای تصدی ریاست این سازمان برگزیده و از او حمایت کرده‌اند.

اعضای این کمپین، حتی با آنکه به نظر می‌رسد ریاست عیسی کلانتری (گزینه‌ای نه چندان خوشنام در بین فعالین محیط زیست کشور) بر سازمان محیط زیست تقریبا قطعی شده است، همچنان امیدوارانه به تلاش خود ادامه می‌دهند تا شاید در آخرین لحظات تصمیم‌گیری، حسن روحانی صدای آنها را شنیده و برای نخستین بار در تاریخ کشور، ریاست یکی از سازمان‌های مهم کشور با نظر و مشارکت کنشگران و متخصصان حوزه مرتبط انتخاب شود.

این تجربه خوشایند تنها بک گام با تبدیل شدن به نقطه‌‌ی عطفی در تاریخ انتخاب مقام‌های عالی رتبه دولتی در ایران فاصله دارد و این آخرین گام را می‌بایست حسن روحانی بردارد، او اگر به مطالبه بر حق این کمپین توجه کند بی شک کمکی اساسی در ثبت الگویی از مشارکت جویی در انتخاب کنشگران کلیدی دولت کرده است.

حتی اگر این آخرین گام را نیز روحانی بر ندارد، باز هم این کمپین تجربه‌ای آموزنده برای متخصصین و کنشگران سایر عرصه‌هاست که در صورت تکرار، مطمئنا در نهایت روزی خواهد رسید که دیگر روسای جمهور نمی‌توانند نسبت به صداهای ذی‌نفعان، کنشگران و متخصصین اصلی حوزه‌ها که به گونه‌ای نظام‌مند خواهان مشارکت در انتخاب کنشگران کلیدی دولت هستند بی توجه باشند.

اما می‌توان هنوز امیدوار بود که آخرین امضای این کمپین امضای حسن روحانی باشد.

لینک گروه کمپین تغییر در مدیریت محیط زیست:

 (https://t.me/joinchat/ByVf5EAQYbJ0zh2icftXug)

 

@governancesystems

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مرداد ۹۶ ، ۱۷:۴۱
سجاد فتاحی

 

اکثر متولدین دهه‌های 70 به بعد اگر هم ژیان را دیده باشند اما احتمالا تصور دقیقی از این ماشین که از سال 1967 شروع به تولید و در اواخر دهه 40 وارد بازار ایران شد ندارند. آنها در ماشین‌هایی سوار شده‌اند که از نظر کیفیت و سرعت، تفاوتی قابل توجه با ژیان دارند. شاید تجربه ژیان‌سواری یکی از تفاوت‌های متولدین پیش از دهه 70 با متولدین پس از این دهه باشد. اما در ادامه توضیح خواهم داد که تمامی ایرانیان متولد شده در سال‌های ابتدایی قرن شمسی حاضر تا سال‌های پایانی این قرن، تجربه سوار شدن بر ژیان و البته در مفهومی دقیق‌تر درشکه‌ای را دارند که دست تقدیر و البته رای ما هم اکنون آقای روحانی را به عنوان راننده بخشی از آن انتخاب کرده است.

این ژیان و به عبارت دقیق‌تر درشکه‌، ساختار دولت در کل و مکانیزم انتخاب وزرا به عنوان بخشی از این ساختار در ایران است که نسبت به سال‌های ابتدایی این قرن تغییری نکرده است؛ اما چون انتظارات ما تغییر کرده و البته نامزدهای ریاست جمهوری و از جمله آقای روحانی سخنان جدیدی می‌گویند و در پی پرده‌برداری از مادر مذاکرات و حرف‌هایی از این دست هستند از خروجی این ژیان و درشکه که یکی از آنها همین لیست وزرای پیشنهادی کابینه دوازدهم است دچار تعجب می‌شویم و یادمان می‌رود که همگی سوار بر ژیان و درشکه‌ای هستیم که حتی با راننده‌ای چون خاتمی و روحانی بهترین خروجی‌اش همین است.

مشکل گروه‌های تحول‌خواه و اصلاح‌طلب در فرایند انتخاب وزرا این بود که خواهان انتخاب گزینه‌های مدنظر خود بودند و توجهی به ضرورت اصلاح و کارآمدسازی مکانیزم انتخاب وزرا نداشتند و آن را کمتر از روحانی مطالبه کردند. گرچه امید چندانی نیز به نمایندگان مجلس بنا به دلایل گوناگون نیست اما هنوز دیر نشده است و نمایندگانی که دل در گرو منافع ملی دارند می‌توانند مکانیزمی کارآمد را به روحانی پیشنهاد کنند و تنها به گزینه‌هایی رای اعتماد دهند که خروجی این مکانیزم باشند.

اینکه روسای جمهوری چون آقایان خاتمی و روحانی علیرغم آنکه از اختیارات و توانایی کافی برای اصلاح این ساختارها و مکانیزم‌های زیرمجموعه خود برخوردار بودند چرا اقدامی در این جهت نکردند می‌تواند دلایل گوناگونی چون دشواری چنین اصلاحاتی از منظر آنها، عدم آگاهی نسبت به اهمیت آنها و یا حتی پیوند خوردن منافع شخصی و گروهی با این مکانیزم‌های ناکارآمد داشته باشد. اینکه کدام دلیل و یا مجموعه‌ای از دلایل علت این عدم تمایل بوده است را فعلا نمی‌دانم اما می‌دانم که اکثر ما هم اگر در مسند ریاست جمهوری بودیم مکانیزمی را انتخاب می‌کردیم که بواسطه آن، کمتر دیگران مجال دخالت و فضولی در امر مهمی چون انتخاب وزرای کابینه را بیابند. مکانیزم پوسیده کنونی دقیقا چنین مکانیزمی است و این یکی از دلایلی است که دوام آورده و به توصیه‌ها برای اصلاح آن نیز توجهی نمی‌شود.

اما یادمان باشد که مکانیزم‌های ناکارآمد برای مواجهه با بحران‌های پیچیده پیش‌روی ایران مناسب نیست و در صورت عدم اصلاح این مکانیزم‌ها، روزی پیچیدگی همه ما را در بر خواهد گرفت، حتی کسانی را که در کوتاه مدت این مکانیزم‌ها و ساختارهای ناکارآمد روزگاری تامین کننده منافع آنها بوده است.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ مرداد ۹۶ ، ۱۷:۳۲
سجاد فتاحی