پاسداشت جشن‌های ملی و تقویت سرمایه اجتماعی

)به بهانه جشن سده)

@governancesystems

برگزاری جشن‌های ملی از آن‌رو که با خاطرات جمعی ساکنان یک سرزمین پیوند دارند و بنیان خود را بر وجوه مشترک آنان بنا می‌نهند؛ برای دقایقی، تفاوت‌ها را تعلیق کرده و اشتراکات را برجسته می‌کند. از این‌رو پاسداشت این جشن‌ها و همت در برگزاری آنها، نقشی اساسی در تقویت اعتماد و سرمایه اجتماعی ساکنان یک سرزمین بازی می‌کند. علاوه بر کارکرد فوق، این جشن‌ها در تزریق شادی و نشاط در رگ‌های جامعه‌، نقشی اساسی دارند.       
شاید همین دو کارکرد و بسیاری کارکرد‌های دیگری که می‌توان به آن‌ها افزود، برای درک ضرورت برگزاری و پاسداشت چنین جشن‌هایی، آن هم در زمانه کنونی، که ایران زمین، هم از بحران سرمایه اجتماعی و هم بواسطه مصائب گوناگون، از بحران شادی و نشاط در جامعه رنج می‌برد کافی باشد.   
انبان تاریخ و فرهنگ ایران زمین پر است از چنین آیین‌ها و جشن‌هایی که می‌توانند در شرایط کنونی در تخفیف آلام مردم و تقویت سرمایه اجتماعی به کار گرفته شوند.       
دولت و نظام سیاسی در ایران می‌توانند بنا به دلایل گوناگونی که هیچ یک توجیه‌پذیر نیست، چنین سرمایه عظیمی را نادیده بگیرند؛ اما این توجیهی برای بی‌توجهی جامعه‌ ایرانی به این جشن‌ها، بویژه در شرایط کنونی نیست.
شامگاه امروز، 10 بهمن، زمان برگزاری جشن سده، یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است؛ عناصر اصلی این جشن را می‌توان گردهم‌آیی، برافروختن آتش، پایکوبی، سرودخوانی و نیایش دانست؛ عناصری که می‌توانند هم در تقویت سرمایه اجتماعی و هم در دمیدن شادی و نشاط در روح جامعه ایرانی موثر باشند.

در نوروزنامه منتسب به حکیم عمر خیام آمده‌است که: «آفریدون همان روز که ضحاک بگرفت، جشن سده برنهاد و مردمان که از جور و ستم ضحاک رسته بودند، پسندیدند و از جهت فال نیک، آن روز را جشن کردندی و هر سال تا به امروز، آیین آن پادشاهان نیک عهد را در ایران و دور آن به جای می‌آورند.»

به امید روزی که ایرانیان، تمامی آیین‌های پسندیده کهن خود را در ایران و دور آن به جای آورند؛ بی‌گمان، آن‌روز ضحاک غم، یک‌بار دیگر در بند فریدون گرفتار خواهد شد.