سلسله نشست‌های جامعه‌شناسی تاریخی بحران محیط زیست در ایران

شرایط کنونی جوامع، حاصل مجموعه‌ی در هم تنیده‌ای از عوامل در حوزه‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی است که فهم این شرایط و پاسخ به چرایی وضعیت کنونی، نیازمند فهم مسیری است که جامعه در تاریخ پیموده است. جامعه‌شناسی تاریخی به ما در فهم این مسیر یاری رسانده و از این رو مقدمه هرگونه پاسخ به پرسش‌های چرایی وضعیت کنونی و چگونگی تغییر آن است.

ایران امروز با بحران‌ها و مخاطرات پیچیده‌ای در حوزه‌های اقتصادی (رکود، تورم، بیکاری، فقر، شکاف طبقاتی و ...)، اجتماعی (حاشیه‌نشینی، اعتیاد، سقوط سرمایه اجتماعی، وضعیت نامناسب جامعه‌پذیری کودکان و ...) و زیست محیطی (بحران کمی و کیفی آب، آلودگی هوا و پدیده ریزگردها، از بین رفتن جنگل‌های زاگرس، فرسایش خاک و ...) روبروست. از بین تمامی این بحران‌ها، بحران‌های زیست محیطی پیش‌روی کشور بواسطه برگشت ناپذیری و اثرات بلند مدتی که برخی از آنها در پی دارند، بیش از سایر بحران‌ها، شایسته توجه دانشگاهیان، پژوهشگران و مسئولانند. اگرچه در سال‌های اخیر در مقایسه با دهه‌های گذشته توجه بیشتری به حوزه محیط زیست در ایران صورت گرفته، اما یکی از نواقص عمده موجود در زمینه مواجهه با بحران‌های زیست محیطی پیش‌رو، عدم توجه به ریشه‌های تاریخی بحران‌های کنونی، چگونگی رشد و گسترش آنها در طول زمان، اثر سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته بر پیدایش این بحران‌ها و پیچیدگی مجموعه عواملی است که در بستری تاریخی در کنار یکدیگر وضعیت نامناسب کنونی را پدید آورده‌اند. باید توجه داشت که بدون نگرشی تاریخی به بحران‌های کنونی، شناسایی عوامل موثر بر پیدایش این بحران‌ها و کسب آگاهی پیرامون پیشینه رویارویی با مسائل مشابه در گذشته‌ی تاریخی ایران، مواجهه کارآمد با آنها امکان‌‌پذیر نخواهد بود.  

به منظور پر کردن خلا ادبیات تاریخی پیرامون بحران کنونی محیط زیست در ایران و در تلاش برای ارائه تبیینی دقیق‌تر پیرامون این بحران، «گروه جامعه‌شناسی تاریخی انجمن جامعه‌شناسی ایران»، «انجمن زروان» و «دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» در نظر دارند سلسله نشست‌هایی را با عنوان «جامعه‌شناسی تاریخی بحران محیط زیست در ایران» برگزار نمایند. در این نشست‌ها سخنرانان تلاش می‌‌کنند با رویکردی بین رشته‌ای و از طریق واکاوی اسناد و مدارک تاریخی موجود پیرامون هر یک از بحران‌های زیست محیطی پیش‌روی کشور، ضمن شناسایی نقاط شروع هر یک از این بحران‌ها، مجموعه عواملی را که در کنار یکدیگر وضعیت نامناسب کنونی را پدید آورده‌اند شناسایی نموده و چگونگی رشد این بحران‌ها، توسط فرایندهای اجتماعی پیچیده را تبیین نمایند.

در جهت برگزاری هر چه بهتر این نشست‌ها از تمامی اساتید، دانشجویان و کارشناسانی که تحقیقاتی را پیرامون ابعاد گوناگون بحران محیط زیست در ایران انجام داده‌اند دعوت می‌شود که جهت ارائه نتایج پژوهش‌های خود در این سلسله نشست‌ها، با روابط عمومی هر یک از انجمن‌های برگزار کننده این برنامه، ارتباط برقرار نمایند.