چرا خرمشهر سقوط کرد؟
✍️ سجاد فتاحی
https://www.instagram.com/sajjad_fattahi_official/
در 4 آبان 1359، خرمشهر پس از 34 روز مقاومت سقوط کرد و به اشغال کامل ارتش عراق درآمد.
شکست‌ها و پیروزی‌های یک کشور دلایلی دارد که اگر درس‌های حاصل از آنها آموخته و به کار بسته شد آن کشور در مسیر پیشرفت قرار خواهد گرفت و اگر در لابه‌لای تعریف‌ها و تمجیدها از خود به فراموشی سپرده شد، آن کشور ناگزیر از تکرار شکست‌ها و تجارت تلخ تاریخی خود خواهد بود. سقوط خرمشهر یکی از آن شکست‌ها و تجارب تلخ است.
عوامل زیادی گرد هم آمد تا ایران را به شدت در برابر عراق آسیب‌پذیر کرد و سودای تصرفِ ایران را در ذهن صدام آفرید.
از بین همۀ آن عوامل بی‌گمان تضعیف ارتش در دوران پس از انقلاب که مهمترین نیروی محافظ ایران بود یکی از اساسی‌ترین آنهاست. برخوردهای انقلابیونِ ایران با ارتش، اعدام‌های توجیه‌ناپذیر، تصفیه‌‌های ناروای صورت گرفته و موازی‌سازی نیروهای مردمی در کنار این نهاد که باید ذیل آن تعریف می‌شدند و ... همگی در روزها و سال‌های نخست انقلاب نقشی اساسی در تضعیف توان بازدارندگی ایران، پرورده شدن سودای تصرف ایران در ذهن صدام، سقوط خرمشهر و تلفات انسانی سنگین ایران در دوران جنگ داشت.
یک ملّت و یک حکومت ملّی تنها نیازمند یک نهاد نظامی یکپارچه و ارتشی واحد است و موازی‌سازی هر نهاد دیگری در کنار ارتش اگرچه ممکن است در خدمت منافع ایدئولوژیک گروهی باشد اما بی‌گمان به منافع ملّی کمکی نخواهد کرد.
اگرچه سیاست‌پیشگان می‌خواهند که ما آنان را سیاه و سفید ببینیم اما سیاست‌مداران در دوران سیاست‌ورزی خود خدمات و اشتباهات فراوانی دارند که از منظری ملّی باید اشتباهات آنها را نقد و خدماتشان را ستود. امروز سالروز تولد محمد رضا پهلوی آخرین شاهنشاه ایران نیز هست او در کنار اشتباهاتی که در دوران حکومت خود داشت خدماتی نیز به ملت ایران کرد و ایجاد و تقویت ارتشی که اگر نبود فتح یک هفته‌ای ایران توسط صدام امری ممکن بود یکی از آنهاست.
اگر فرصتی شد امروز مصاحبۀ ناخدا هوشنگ صمدی تکاور دریایی ارتش ایران را با حسین دهباشی مشاهده کنید؛ درس‌هایی بزرگ برای تاریخ ایران دارد.
امروز همچنین فرصتی است برای بزرگداشت یاد تنی چند از فرماندهان مقاومت 34 روزۀ خرمشهر و نیروهای زیرمجموعۀ آنها: سرهنگ علی قمری، دریادار داریوش ضرغامی، ناخدا هوشنگ صمدیو محمد جهان آرا. یاد و نامشان گرامی باد.
